گیربکس اتوماتیک چیست؟ این گیربکس‌های اتوماتیک در هر خودرویی امکان تعویض شدن دنده را به شکل خودکار برای راننده فراهم می‌سازند. قطعه مورد نظر کاملاً هوشمندانه بدون هیچگونه فشار یا آسیب به موتور خودرو، دنده مناسبی را برای راننده انتخاب می‌کند. رانندگی کردن با سیستم گیربکس‌های اتومات برای راننده‌ها در مسیرهای پر ترافیک و شهری بسیار راحت‌تر است.
در گیربکس‌های دنده‌ای یا دستی، راننده با کمک کلاچ و به شکل دستی، دنده مناسبی را برای خود انتخاب خواهد کرد. گیربکس‌های دستی در مقابله با نوع اتوماتیک، کنترل‌های دقیق‌تری را برای رانندگان بر روی خودرو فراهم می‌سازند.
مزایا و معایب هر نوع گیربکس
هر کدام از انواع گیربکس‌های دستی و اتوماتیک برای خودروها مزیت‌ها و معایبی به همراه داشته که در موارد زیر به طور کامل نام برده شده‌اند:
مزیت‌های گیربکس دستی
گیربکس‌های دستی در مقایسه با نوع اتوماتیک به دلیل داشتن ساختار ساده‌تر، مصرف سوخت آنها بسیار پایین‌تر است. این نوع از گیربکس به دلیل اینکه بر روی دنده‌های خودرو، کنترل مستقیم را دارا بوده، برخلاف نوع اتوماتیک به سوخت کمتری احتیاج دارد.
همچنین تعمیر و نگهداری کردن از گیربکس‌های دستی در مقایسه با نوع اتوماتیک، بسیار ساده تر، ارزان‌تر و راحت‌تر می‌باشد. راننده در انتخاب کردن دنده‌ها در نوع گیربکس دستی، واضح‌تر بوده و می‌تواند به آسانی در شرایط سخت جاده همانند سرازیریها و سربالایی‌ها، خودرو را کنترل کند.
علاوه بر این موارد راننده در شرایط خاص، با گیربکس‌های دستی می‌تواند شتابگیری بهتری را تجربه کند. این مدل از گیربکس‌ها در هنگام عبور از موانع یا شرکت در مسابقات رانندگی، در مقایسه با نوع اتوماتیک عملکرد بهتری دارند. همچنین مدل‌هایی از گیربکس‌های دستی برخلاف نوع اتوماتیک، دوام و عمر طولانی‌تری به همراه داشته و هزینه تعمیرات آنها کمتر است.
معایب گیربکس های دستی
برای اینکه راننده بتواند از گیربکس‌های دستی در خودرو استفاده کند، باید به طور کامل مهارت کلاچ گیری را آموخته باشد تا بتواند به طور صحیح دنده‌ها را تعویض کند. همچنین برای گیربکس‌های دستی راننده باید مهارت بیشتری داشته و بین دست و پای او هماهنگی زیادی باشد.
اینکه راننده در زمان تعویض دنده‌ها، به طور مداوم باید از کلاچ استفاده کند، ممکن است در ترافیک‌های سنگین موجب خستگی پا و آزار او گردد. همچنین راننده‌های مبتدی در زمان کار کردن با این نوع از گیربکس‌های دستی، معمولا به هنگام تغییر دنده، منجر به خاموش شدن خودرو می‌شوند.
علاوه بر آن استفاده نادرست از گیربکس‌های دستی، به کلاچ آسیب رسانده و موجب ساییدگی آن می‌شود. نگه نداشتن صحیح کلاچ در زمان تعویض دنده های خودرو، به مرور زمان به سایر قطعات داخلی خودرو آسیب وارد می‌کند.
مزیت گیربکس‌های اتوماتیک
از آنجایی که تعویض کردن دنده‌ها در این نوع از گیربکس‌ها به صورت خودکار انجام شده و کلاچ حذف می شود، رانندگی برای شما آسان‌تر و راحت‌تر بوده و به آسانی می‌توانید در ترافیک‌های شهری و سنگین رانندگی کنید. این مدل از گیربکس‌های اتوماتیک برای افراد مبتدی در هنگام رانندگی، بهتر بوده و یادگیری آنها را آسان‌تر می‌کند.
تعویض دنده‌ها در این مدل از گیربکس‌های اتوماتیک، بدون هیچ گونه شوک، تکان و بدون وقفه کاملاً نرم انجام می‌شود. توقف‌های ناگهانی راننده در جاده و خطا در تعویض دنده‌ها در برخی از شرایط، با کمک گیربکس‌های اتوماتیک کاهش پیدا کرده و رانندگی را ایمن‌تر می‌سازد.
همچنین این گیربکس‌های جدید اتوماتیک به صورت پیشرفته با تکنولوژی‌های هوشمندی همچون CVT و DCT تولید شده، عملکرد بی‌نظیر و مصرف سوخت بهینه‌تری دارند.
معایب گیربکس‌های اتوماتیک
از آنجایی که ساختار گیربکس‌های اتوماتیک در مقایسه با نوع دستی پیچیده‌تر بوده، در صورت صدمه دیدن یا خراب شدن، هزینه تعویض کردن یا تعمیر کردن آنها برای راننده خودرو بیشتر است.
برخی از مدل‌های پیشرفته این گیربکس‌ها در خودروهای اتوماتیک، در مقایسه با نوع دنده‌ای مصرف سوخت بسیار بیشتری دارند. دیگر معایب گیربکس‌های اتوماتیک در مقایسه با نوع دستی، شتاب کمتر آنها می‌باشد. به همین منظور برای ماشین‌های مسابقه‌ای یا خودروهای اسپرت، جهت شتاب بیشتر از گیربکس‌های دستی استفاده می‌شود.
علاوه بر آن راننده در هنگام رانندگی در جاده‌های لغزنده یا کوهستانی، بر روی تعویض دنده‌های خود کنترل کمتری دارد.
دلایل استفاده از گیربکس اتوماتیک
انواع گیربکس اتوماتیک به دلیل راحتی بیشتر در رانندگی و ترافیک‌های شهری، طرفدار پیدا کرده‌اند. با کمک این گیربکس‌های اتوماتیک، استفاده از کلاچ و تعویض کردن مکرر دنده در ترافیک‌های سنگین حذف شده، در نتیجه به راننده فشار کمتری وارد می‌شود.
گیربکس‌های اتوماتیک برای افراد مبتدی در هنگام رانندگی بهترین گزینه بوده، زیرا نیازی به هماهنگی میان کلاچ و دنده نداشته و دنده خودرو به طور خودکار تعویض می‌شود. علاوه بر آن نبود کلاچ دستی در گیربکس‌های اتوماتیک، احتمال آسیب دیدن صفحه و دیسک خودرو را کمتر کرده و خطای راننده نیز در زمان تعویض کردن نادرست دنده‌ها، کاهش می‌یابد.
بنابراین گیربکس‌های اتوماتیک در خودروها، از استهلاک شماری از قطعات خودرو جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را بیشتر خواهند کرد.
جمع بندی
گیربکس‌های دستی و اتوماتیک وظیفه انتقال نیرو به دنده‌ها و حرکت درآوردن خودرو را بر عهده دارند. اما این نوع از گیربکس‌ها در مدل‌های دستی و اتوماتیک از لحاظ هزینه‌های خرید، هزینه‌های تعمیر، نگهداری و میزان مصرف سوخت با همدیگر متفاوت هستند. گیربکس‌های دستی از لحاظ پایین‌تر بودن هزینه تعمیر و نگهداری، شتابگیری بیشتر خودرو و مصرف سوخت پایین، از گیربکس‌های اتوماتیک ارجعیت دارند.
در مقابل گیربکس‌های اتوماتیک رانندگی راحت‌تری را برای شما فراهم کرده و در ترافیک‌ها به راننده خستگی کمتری وارد می‌کنند. این مدل از گیربکس‌های اتوماتیک به همراه سیستم‌های هوشمند و کنترل کننده با فناوری‌های جدید برای خودروها در نظر گرفته شده ولی هزینه تعمیر گیربکس اتوماتیک نسبت به نوع دستی بیشتر است.
